Mũ cánh chuồn trong sử sách nguyên thủy là mũ phốc đầu (幞頭), một biến thể của loại khăn chít trên đầu, hai đầu khăn bỏ rủ hai bên tai. Mũ này du nhập vào Việt Nam từ Trung Hoa vào thời nhà Lý.[3] Thời nhà Hậu Lê thì triều đình chỉ định dùng mũ cánh chuồn, lúc bấy giờ gọi là mũ ô sa là một phần phẩm phục cho các quan. Tùy phẩm cấp mà dùng mũ trơn hay đính thêm những huy hiệu gọi là bác sơn bằng quý kim có tính cách trang trí nhưng cũng là cách phân biệt phẩm trật.[4] Mũ cánh chuồn được dùng cho đến hết thời nhà Nguyễn tại Việt Nam. Sử sách nhà Nguyễn phân biệt mũ cánh chuồn thành hai loại: mũ ô sa là mũ trơn, dạng tròn, thuần màu đen; mũ phốc đầu vuông góc hơn, thường gắn bác sơn.